Zostałeś zaproszony na rozmowę kwalifikacyjną? To sukces i sygnał, że Twoje doświadczenie i umiejętności wstępnie zainteresowały przyszłego pracodawcę. Teraz praktycznie od Ciebie zależy, czy wykorzystasz tą szansę i dostaniesz wymarzoną pracę!
W trakcie rozmów kwalifikacyjnych oprócz standardowych pytań, mających na celu sprawdzenie podstawowych informacje podanych w dokumentach aplikacyjnych takich jak: dotychczasowe doświadczenia zawodowe, wykształcenie czy znajomość języków obcych, rekruterzy dążą do zdiagnozowania poziomu Twoich umiejętności i postaw. Służą temu pytania behawioralne oparte na kompetencjach. Pytania te należą do ulubionych pytań rekruterów, którzy chcą zweryfikować deklarowane osiągnięcia i kompetencje oraz prawdomówność osoby ubiegającej się o pracę na danym stanowisku.
Wywiad behawioralny (ang. Behavioral Interview) to technika rozmowy kwalifikacyjnej, która stała się kamieniem milowym w procesie rekrutacji wielu firm. Logika stojąca za takim podejściem jest taka, że znając dotychczasowe zachowania kandydata w toku kariery zawodowej, można przewidzieć potencjalne reakcje w podobnych sytuacjach zawodowych.
Badania pokazują, że wywiady behawioralne przewidują 55% przyszłych zachowań w miejscu pracy, podczas gdy tradycyjne rozmowy kwalifikacyjne są dokładne tylko w 10%.
Pytania behawioralne w oparciu o kompetencje konstruowane są na bazie kluczowych kompetencji tj. wiedzy, umiejętności oraz postaw niezbędnych do odniesienia sukcesu na danym stanowisku.
Często pytania behawioralne skupiają się na działaniu człowieka w sytuacji trudnej, kryzysowej lub stresującej. Mają one pokazać pracodawcy czy radzisz sobie z pojawiającymi się trudnościami, ze współpracą z innymi osobami lub potencjalnymi konfliktami.
Typowe pytanie zaczyna się od: „Proszę podać przykład sytuacji, w której” … „wykonał/a Pan/i określone działanie/umiejętność” … i „jak / dlaczego tak Pan/i się zachował/a”.
Pytania behawioralne mają na celu określenie, jakie podejmujesz działania i jak je oceniasz.
Poniżej przedstawione są dwa modele, na których podstawie konstruowane są takie pytania.
SITUATION – najpierw rekruter zapyta o konkretną sytuację, która miała miejsce w Twojej pracy np. „Proszę opisać sytuację, w której musiał/a Pan/i przeprowadzić trudną rozmowę z pracownikiem, gdyż nie wywiązywał się dobrze z powierzonych mu zadań”.
TASK – następnie poprosi o wyjaśnienie tła sytuacji (dlaczego stanowiło to wyzwanie) oraz opisanie Twoich oczekiwań wobec rezultatu.
ACTION – w następnej kolejności poprosi o opisanie konkretnych działań podjętych w celu wprowadzenia danego rozwiązania w życie np. „Co Pan/i zrobił/a?”.
RESULT – na końcu rekruter zapyta o Twoją ocenę opisanych przed chwilą działań z perspektywy czasu, np. „Czy uważa Pan/Pani, że tamte działania były słuszne? Czy przyniosły oczekiwany rezultat? Czy dziś postąpiłby Pan/i tak samo? Czy coś zmieniłby Pan/i w swoim zachowaniu? Co konkretnie?”
Warto dodać, że odpowiednikiem metody STAR są
PAR: Problem (Problem), Działania (Action), Rozwiązanie (Resolution)
oraz
CAR: Wyzwanie (Challenge), Działania (Action), Rezultat (Result).
Jego nazwa wzięła się stąd, że najpierw zadaje się pytania bardziej ogólne (czyli szeroka podstawa), a potem coraz bardziej doprecyzowujące i szczegółowe (czyli wąskie „zakończenie lejka”).
Pytania behawioralne rozpoczynają się najczęściej od sformułowań:
Poniżej znajdują się przykładowe pytania behawioralne oparte o wybrane kompetencje.
Dostosowanie / umiejętność adaptacji
Umiejętności analityczne / rozwiązywanie problemów
Kreatywność
Zdecydowanie
Zorientowanie na wyniki
Inicjatywa /zaangażowanie
Odporność na stres
Integralność / uczciwość
Przywództwo
Praca w zespole
Istnieją dziesiątki przykładów takich pytań, a ich treść uzależniona jest od zestawu kompetencji, których poszukuje pracodawca. Warto nadmienić, że wywiad behawioralny jest często połączony z innymi metodami rekrutacyjnymi, np. z testami bądź Assessment Center. Ma to na celu uzyskanie jak największej ilości obiektywnych informacji, które mają pozwolić na wybranie osoby najbardziej odpowiadającej profilowi kompetencji na danym stanowisku.